Hoe de crisis en de val van Lehman Brothers de wereld niet veranderde

Het is verbazing wekkend maar ik kan niet anders dan concluderen dat er niet veel is veranderd vanuit het oogpunt van consumenten, banken, media en overheid. Morgen kan en zal zon crisis weer gebeuren. Tijdelijk ander geschrokken gedrag is nog geen duurzame intrinsieke verandering.
Het is de mens eigen om voor korte termijn eigen gewin te gaan. Nederlanders hebben massaal hun smartphone na de vakantie gedeclareerd, en echt niet omdat die zo vaak gestolen is. Onder het mom; ‘ik heb toch al betaald en het gaat van de grote hoop’. Of neem de bijna verkoop van KPN. Als het aan aandeelhouders had gelegen eten ze bij  KPN tussen de middag alleen nog burrito’s. En ik durf na de woekerpolis en hypotheekissues al een nieuwe klaagzang te voorspellen. Als iedereen zich straks bewust wordt welke voorwaarden geaccepteerd zijn bij aankoop van apps via hun mobiele telefoon (oa life long shadowing en het doorverkopen van persoonlijke gegevens), alle pijlen op de overheid en de ondernemingen die het hebben gedaan.
Banken veranderen in de kern ook niet, maatschappelijke verantwoordelijkheid? ja misschien op de marketing afdeling. De porsches staan alweer, of nog steeds, onder de hoofdkantoren. Deutsche Bank kocht met miljardenkorting een deel van de ABN Amro klanten, nu komt het ze niet meer uit en knikkert zo grote aantallen kleine en middelgrote Nederlandse zakelijke klanten de deur uit recht de financiële afgrond in. Enkel omdat die nu niet voldoende opbrengen. Banken werken aan een gezondere balans  en daar komt zometeen het Nationale Hypotheek Instituut met medewerking van de overheid. Sympathiek dat de pensioenfondsen onder garantie van de staat hypotheken van de banken overnemen. Wat mij verbaast is dat Nederlanders verplicht via een pensioenfonds moeten sparen, maar dat diezelfde pensioenfondsen maar 14% van hun belegd vermogen in Nederland investeren? En daarbij, als wij als particuliere klanten onze hypotheek vervroegd willen aflossen (en zo de bankbalans gezond maken) dan krijgen we een boete van diezelfde bank. Snap jij het?
De media (zie vorige post) verandert wel maar vooral in vorm maar niet in perspectief. Zonder blikken of blozen worden een aantal weken geleden  ‘anonieme’ bankiers aangehaald om zo tendentieuze uitspraken op te tekenen over het zogenaamd politiek aansturen van de ABN Amro door Gerrit Zalm. Geen gezicht bij de uitspraak is geen uitspraak, toch? Dit weekend in het NRC wordt de Lehman collapse beschreven. Ook nu staat er weinig in de krant over de rol van de media. Wat deed de media om het publiek beter voor te lichten? Was sterk geweest als de krant het goede voorbeeld geeft en een pagina gaat wijden aan de actuele gevaren die op de loer liggen. Dan hebben ze achteraf een mooi verhaal dat ze het hebben zien aankomen en de burgers gewaarschuwd hebben.  Ik stel dan gelijk voor om een positief katern te starten. Allerlei relevante artikelen met economisch, demografisch en andere invalshoeken met daarin onderwerpen die verbetering laten zien. Denk aan bedrijfstakken en ondernemers die het beter doen, creatieve initiatieven en buitenlanders die hun visie op ons land geven. Onze economie wordt mede bepaald door de gemoedstoestand van de mens. Ruimte tekort? Schrap het  ‘factchecken’, we weten nu toch wel dat het meeste wat op tv en in de krant wordt gezegd onwaar is. En dat mogen ze factchecken wat mij betreft.
Ook bij de overheid geen verandering. Lopen als altijd achter de feiten aan. Er hoeft maar 1 minister te vertrekken en het is afgelopen. We rennen van de ene vervroegde verkiezing naar de andere.  Door deze korte termijnen en door versnippering van partijen is er bijna geen daadkracht. De crisis was een goede mogelijkheid om over alle schaduwen te stappen om de zwakke plekken in het bestel aan te pakken. Door het gepolder is de kans verkeken en gaan we door met sub-optimale (hypotheek, WW. Zorg) oplossingen. Wanneer staat er nou een echte vernieuwer op die dit bestel aanpakt en zorgt voor bestendig regeren met visie.
Bereid je maar vast voor op de volgende crisis, eentje die met intern Europa te maken zal hebben of juist met het onder de voet lopen van het ‘oude’ Europa door de snelgroeiende en effectieve BRIC landen; Brazilië, Rusland, India en China.